Donderdag 26 mei 2011 verscheen er een artikel in het NRC, 31 mei verscheen hetzelfde artikel in de NRC Next. Insteek van het artikel was hoe het nu verder moet met Nederlandse cultuur na de bezuinigingen. Zijn er bijvoorbeeld wel mecenassen bereid te vinden om die arme kunstenaars verder te helpen?

Naast Mariangela De Lorenza, Helena, en de geweldige poppenspeelster Babiche Ronday kwam ik in het artikel voor met 60K, het plan van mezelf en creative producer David de Graaf (BNNZ).

Nu schreef ik eerder een blogpost met 6 redenen waarom ik NIET meeschreeuwde om cultuur. Samenvatting van dat betoog: make from every obstacle your stepping stone.

60K is zo’n stepping stone.

Het artikel in het NRC leek ons een mooie gelegenheid om met 60K in het voetlicht te treden. Ook al staat 60K nog in de grondverf.

Of de bezuinigingen op cultuur disproportioneel en overdreven zijn weet ik niet. Met daarover klagen schiet ik niets op omdat ik geen macht heb. Maar ik kan wel proberen iets te doen. Op kleine schaal.

0. Eerst het artikel uit het NRC.

Door: Rosan Hollak.

Sidney Vollmer (27). Studie filmwetenschappen aan de Universiteit Utrecht. Oprichter van filmbedrijf Dutch Courage Film (www.dutchcouragefilm.com). Schreef columns voor NL30 en LINDA. Schrijver van de debuutroman ‘Alles ruikt naar chocola’, dit najaar bij uitgeverij Podium.

„In het afgelopen jaar heb ik in periodes aan mijn roman gewerkt. Mijn boek moet meteen gaan knallen. Zonder media aandacht is dat bijna onmogelijk. Als het straks uitkomt, heb ik er het liefst iets uitzonderlijks om te vermelden, dat het in Frankrijk wordt verfilmd of zo. Met zoiets zit je gelijk bij Matthijs van Nieuwkerk aan tafel, wat de kans vergroot meer boeken te verkopen.

„Jezelf goed presenteren is in deze tijd heel belangrijk. Arie Boomsma doet dat door zijn spieren te laten rollen voor Men’s Health. Ernest van der Kwast pakt het goed aan met zijn optredens. En toch is hij pas bij zijn derde boek doorgebroken. Dat baart me zorgen.

„Ik ben niet vies van marketing. Ik vind het bovendien interessant om te analyseren hoe communicatie werkt. Het liefst zou ik al mijn tijd willen besteden aan schrijven en regisseren, maar dat kan nu nog niet. Maar als je in de kunst ver wil komen, moet je gewoon hard werken. Kunstenaars in New York werken zestig uur per week in de horeca en schrijven, acteren of schilderen daarnaast ook nog eens. Dát is mijn referentiekader. Ik vind het jammer dat ik die houding niet bij meer kunstenaars in Nederland zie.

„Omdat we in deze tijd van kunstbezuiningen behoefte hebben aan nieuwe financiële constructies, heb ik met filmproducent David de Graaf een plan bedacht. Aangezien de meeste kunstenaars weinig ervaring hebben op het gebied van ondernemen, zochten we naar een constructie waarin zowel de creatieve als meer zakelijke kanten van het kunstenaarschap worden verenigd. Daarom hebben we stichting 60K in het leven geroepen. Die afkorting slaat op de 60.000 euro die we bijeen willen krijgen voor zes kunstenaars.

„Het idee is dat het stichtingsbestuur samen met een mecenas zes kunstenaars selecteert die gedurende drie maanden intensief worden geschoold in ondernemerschap, marketing en sociale media. Deze kunstenaars komen uit verschillende disciplines, bijvoorbeeld een fotograaf, een violiste en een webdesigner. Samen gaan ze een traject in waarbij ze ieder drie projecten moeten afronden: één project doet ieder voor zich, één project wordt uitgevoerd voor iemand anders in de groep – dus een webdesigner ontwikkelt bijvoorbeeld een site voor een violist – en met één project wordt het algemeen belang gediend. Dus de violist geeft bijvoorbeeld een concert, een beeldend kunstenaar ontwerpt iets voor een park.

„Iedere deelnemer verdient in drie maanden via de Stichting 5000 euro met zijn kunst. Als na drie maanden iedereen zijn projecten heeft afgerond en niemand is afgehaakt, krijgen ze vervolgens een premie van 5000 euro. Bovendien becommentarieert de groep samen met de mecenas de voortgang per individu. Haakt één van hen af, krijgt niemand de premie.

„In feite dwingt deze constructie de deelnemers om zich zo volledig mogelijk in te zetten. Dat gebeurt overigens ook bij het microkrediet. Het idee is dat er door die intensieve samenwerking een creatieve synergie ontstaat die ook, nadat het traject is afgelopen, blijft doorwerken. Daarnaast is het voor een mecenas ook inspirerend om zoveel nieuwe kennisoverdracht van jonge mensen mee te krijgen. Het gaat niet meer enkel om het schrijven van een cheque, maar om meedenken.

„Voor ons plan zijn we inmiddels langs geweest bij het ministerie van OC&W, ook hebben we gepraat met de Mondriaan Stichting, om advies in te winnen. We willen bewust buiten het gesubsidieerde circuit blijven. We zijn nu dus hard op zoek naar een mecenas. Mijn droomkandidaten voor 60K zijn Janine en Joop van den Ende.”

1. Nu de toelichting.

1.. Het ondernemerschap is op Nederlandse academies een ondergeschoven kindje.

Op de filmacademie heb ik het maar anderhalf jaar uitgehouden. Lang genoeg om te merken dat  een eigen bedrijf runnen geen deel van het curriculum is. Ondernemerschap wordt niet gestimuleerd. Je wordt binnen de discipline productie opgeleid tot productieleider, niet tot zelfstandig producent.
Maar ook voor de andere creatieve stromingen behoort ondernemen niet tot de verplichte stof. Dat vind ik een gemiste kans: cameramensen of production designers moeten zichzelf na de academie immers ook verkopen.

Ik heb op de filmacademie zeker nuttige dingen geleerd en mooie mensen ontmoet, maar voor ondernemerschap hoef je er niet te zitten. Ik vermoed dat het voor andere kunstacademies niet anders is. Dat levert volgens David en mij een gat in je kennis op, als creatieveling.

60K wil als stichting in dat gat springen.

We zijn naast onze schromelijk onderbetaalde andere werkzaamheden momenteel druk bezig de juiste partij te vinden voor 60K. Een toffe mecenas. Witte sneeuw.

Met hem/haar zullen we vervolgens een stoomcursus maken van drie maanden, zoals het artikel omschrijft, vol masterclasses over ondernemerschap, marketing, social media, investeren, netwerken.

2. Mecenassen moeten meer geknuffeld worden.

Je kunt wel een huisje op Samoa en een Rolls Royce voor je prijswinnende chihuaha hebben: mensen moeten van alles van je als je rijk bent. Al die miljoenen die uit je rug groeien, daar word je echt niet veel ontspannenenener van.

Wij moeten ook wat van u, miljonair. Maar van aan óns geld geven (aftrekbaar trouwens, dankzij het ANBI keurmerk) wordt u wél ontspannen.

Wij willen met uw geld en onze tijd iets moois doen voor kunstenaars in Nederland. We willen investeren in creatieve mensen. En daarmee investeren in Nederland.

Ja, u kunt natuurlijk ook investeren in producten, in technologie. Maar, ter illustratie, als China nóg meer op zijn grondstoffen gaat zitten, kunt u daar als investeerde straks natuurlijk steeds minder mee. Binnen nu en twee jaar komt die schaarste van de zeventien meest zeldzame metalen. En zo zijn er talrijke voorbeelden aan te halen waarom je beter in mensen kunt investeren dan in grote bedrijven, in put opties of in obligaties.

Wanneer je in creatieve mensen investeert heb je trouwens ook het voordeel dat je die (jonge) mensen kunt verplaatsen naar groeimarkten. Dat is bij bedrijven een stuk omslachtiger.

2.1 Leuk, hé, hier?

Net als voor een kunstenaar en een mecenas willen wij het graag ook leuk hebben. Noem het duurzaam investeren in ons eigen hart- en vaatstelsel. Maatschappelijk én individueel verantwoord verder kijken dan onze eigen bankrekening.

Zo’n 60K groep is een mengvorm van van alles. Het is keihard werken, maar het is ook creatief zijn. Het is rechts want ondernemen bevorderend maar links want sociaal. Het is hogere kunst en lagere kunst bij elkaar.

David en ik worden later dik, grijs en miljonair. Uitgekeken op onze golfbuddies willen we dan, dat weet ik zeker, dolgraag met een groep jonge creatievelingen aan de slag:

– een kunstig bonsai boompje opkweken, maar dan wel eentje met eelt op zijn bladeren!

– een nestje springerige raspuppies opvoeden, maar dan wel puppies met haar op hun tanden!

Die dikke, grijze miljonairs die wij straks worden, die lopen nu óók rond in Nederland. Miljonairsmensen die door dit plan geprikkeld worden. Die lol willen hebben met mijn generatiegenoten.

Er is een helder financieringsplan voor 60K, bekeken door zowel een advocaat als een fiscalist. Dat en de verdere plannen sturen we graag naar geïntersseerden.

2.2. Leuk Sidney, maar ik ben niet die droomkandidaat uit het artikel.

Natuurlijk zou het geweldig zijn 60K te gaan ontwikkelen met Joop en Janine van den Ende. Maar er zijn meer potentiële mecenassen in Nederland.

Samen met één of meerderen van hen willen we het komende jaar de stichting oprichten en de 60K pilot op poten zetten.

Weten we alles? Nee.

Willen we alles? Ook niet.

Zijn er alternatieven? Voor kunstenaars steeds minder. Voor mecenassen: niet zulke leuke.

Misschien mislukt het allemaal? Ja. Kan.

Maar dit is wel erg leuk om te doen. Bovendien lijken we de tijd mee te hebben.

Een mecenas die bakens wil helpen verzetten is dus meer dan welkom.

3. En wie is welkom, qua kunstenaars?

Van violisten met chique franse namen tot graffiti spuiters die Banksy een sellout vinden.

Zolang je hard wilt werken en jezelf en anderen verder wil helpen met je kunst: wees welkom.

4. Voorbeeldje?

Damien Hirst maakt “For the love of God”, een schedel vol diamanten en verkoopt hem voor 100 miljoen dollar.

Over smaak valt niet te twisten. Maar holy crap, wat een geld. Dat is een kunstenaar die ook kan ondernemen.

(Hij is trouwens ook iemand die in het verleden, als lid van de Young British Artists groep, een mecenas had. Niemand minder dan de door hemzelf vaak bekritiseerde Charles Saatchi.)

Zoals hem zijn er legio voorbeelden. Dat is toch knap, van die kunstenaars? Creatief EN ondernemend zijn!  Dat kan volgens ons best nog wel wat meer gebeuren in Nederland.

5. Nog een voorbeeldje, andere kant van het spectrum?

Mijn debuutroman (fan worden is grrratis!) komt in het najaar uit. Daar verdien ik per boek 10% van de bruto verkoopprijs mee. Da’s ongeveer €1,60 per boek.

Met al mijn goeie zin, ambitie en tralala verkoop ik misschien 2000 stuks van “Alles Ruikt Naar Chocola”. En dan heb ik het, volgens bevriende gevierde auteurs, als debutant Heel Erg Goed gedaan. Da’s €3200 euro. Bijna twee jaar aan gewerkt. 40% naar de belasting. Houd ik over: €1920.

Ik heb vrienden die meer verdienen. Per week.

Ook als regisseur verdien ik nog geen bakken met geld. Aan mijn korte fictiefilms heb ik  zelfs niets verdiend. Lang niet altijd leuk dus, kunstenaar proberen te zijn. Bovendien: waar bevriende artsen of IT’ers in loondienst meetbaar in hun bedrijf en carrière groeien, is dat bij mij maar afwachten.

5.1 Dus…

luisterend naar JK Rowling: dapper blijven falen.  Malcolm Gladwells Outliers lezend: de moed erin houden en die door hem geïntroduceerde 10.000 uur gaan halen. 60K opstarten en ook dáár gaandeweg weer van leren.

Ik heb er vertrouwen in dat het zich allemaal ooit zal uitbetalen. Tot die tijd probeer ik de stress tot een minimum te beperken, weinig te klagen en mooie dingen te maken. Blijven geloven, ook. Kunst is net religie.

Of poker.

60K. Interesse?

Misschien ontwerp je je eigen sneakers, sneakers die niemand ooit ziet. Misschien heb je een eigen helikopter. Misschien – lucky you –  heb je zowel je eigen sneakers als je eigen helikopter. En misschien heb je wel niets.

Neem in ieder geval contact met ons op als je dit verhaal interessant vindt.

We kunnen best nog wat hulp gebruiken.

Vriendelijke groet,

Sidney Vollmer & David de Graaf